Türkiye’de Konut Harcamaları Artıyor: Hane Halkı Gelirleri Baskı Altında
Son yıllarda Türkiye’de konut fiyatları ve kiralar hızla artış göstererek, hane halkı gelirlerinin üzerinde ciddi bir baskı oluşturmaya başladı. Eurostat ve TÜİK verileri, konut harcamalarının toplam gelir içerisindeki payının istikrarlı şekilde yükseldiğini ortaya koyuyor.
Eurostat verilerine göre, Türkiye’de hane halkı gelirinde konut harcamalarının payı 2018 yılında %18,20 iken, bu oran 2024 yılında %21,10’a yükseldi. Bu altı yıllık dönemde yaklaşık %3’lük bir artış yaşandı ve bu artış, vatandaşların konutla ilgili giderlerinin toplam bütçedeki payının büyüdüğünü gösteriyor.
TÜİK’in 2023 verilerine göre, konut ve kira harcamaları Türkiye’de toplam hane halkı tüketim harcamalarının %23,9’unu oluşturdu. Bu oran 2022’de %22,4 seviyesindeydi. Artan eğilim, barınma maliyetlerinin temel harcama kalemlerinin başında geldiğini doğruluyor.
Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, Türkiye Avrupa sıralamasında 21. sırada yer alarak, konut harcamalarına en fazla pay ayıran ülkelerden biri oldu. Almanya (%24,5), İsveç (%24,6) ve Danimarka (%26,6) gibi ülkeler ise listenin üst sıralarında yer alıyor. Türkiye’nin konumunun, Avrupa ortalamasının üzerinde olması dikkat çekici bir durum.
Konut harcamalarının zorunlu gider kategorisinde yer alması, tasarruf ya da sosyal harcamalara daha az bütçe ayrılmasına neden olmaktadır. Bu durum ise eğitim, sağlık, kültür, spor ve eğlence gibi kalemlerin toplam tüketimden aldığı payın giderek azalmasına neden olmaktadır. Bu da gelirin azalan payının diğer alanları baltaladığını göstermektedir.
Türkiye’de konut harcamalarının giderek artması, hane halklarının bütçelerini olumsuz etkilemekte ve diğer harcamalar için daha az alan bırakmaktadır. Bu durum, ülke genelindeki ekonomik dengelerin değişmesine ve tüketim alışkanlıklarının yeniden gözden geçirilmesine neden olmaktadır. Özellikle genç nüfusun konut edinme ve kira ödeme konusundaki zorlukları, gelecekteki konut politikalarının da şekillenmesinde etkili olacaktır.