Son yıllarda çevrim içi alışverişte karşılaşılan güvenlik sorunlarına bir yenisi daha eklendi. ABD Federal Ticaret Komisyonu’nun (FTC) yayımladığı rapor, fiyatların kişisel verilere göre belirlendiğini ortaya koyarak, “gözetim fiyatlandırması” olarak adlandırılan yeni bir sahtecilik yöntemine dikkat çekiyor.
Kişisel Veriler Fiyat Politikalarında Kullanılıyor
Kullanıcıların tarayıcı geçmişi, konum bilgileri ve hatta fare hareketleri gibi kişisel veriler, online alışverişte fiyatların kişiye özel olarak belirlenmesine yol açıyor. Bu uygulama, aynı ürün için farklı tüketicilere farklı fiyatlar sunulmasını sağlıyor.
Algoritmik Fiyat Ayarlamaları ve Hedefleme
FTC’nin raporuna göre, perakendeciler, iş birlikçi firmalar aracılığıyla algoritmalar kullanarak dinamik fiyatlandırma sistemleri oluşturuyor. Bu sistemler, ürün fiyatlarını sabit bir değerden çıkarıp tüketicinin davranışlarına ve özelliklerine göre değişken hale getiriyor.
Fiyat Belirlemede Hangi Veriler Kullanılıyor?
Raporda, fiyatların ve promosyonların belirlenmesinde şu verilere dikkat çekiliyor:
- Tüketici davranışları ve tercihleri
- Alışveriş yapılan zaman ve kullanılan cihaz
- Kullanıcının konum bilgileri
- Hedeflenen demografik veriler
Örneğin, bebek ürünleriyle ilgilenen bir kullanıcı, pahalı seçeneklerle karşılaşabilirken; kozmetik ürünlerde cilt tipi ve tonu gibi bilgiler farklı fiyatlandırmalar için kullanılabiliyor.
Haksız Rekabet ve Tüketici Hakları
Eski FTC Başkanı Lina M. Khan, tüketicilerin özel verilerinin fiyatlandırma için nasıl kullanıldığını öğrenme hakkına sahip olduğunu vurguluyor. Ayrıca bu sistemlerin, firmalara rakiplerine karşı haksız avantaj sağladığına dair endişeler de artıyor. FTC, bu uygulamaların olası etkilerini araştırırken, Türkiye’de benzer bir sistemin kullanılıp kullanılmadığına dair henüz bir bilgi bulunmuyor.
Tüketiciler Ne Yapmalı?
Kişisel verilerinizi korumak için çevrim içi alışverişlerde şunlara dikkat edebilirsiniz:
- Gizlilik ayarlarını sıkılaştırmak.
- VPN kullanarak konum bilgilerinin ifşasını önlemek.
- Tarayıcı geçmişini düzenli olarak temizlemek.
Sonuç: Kişiselleştirilmiş fiyatlandırma, alışverişte yeni bir çağ başlatırken tüketici haklarının korunması konusundaki tartışmaları da beraberinde getiriyor. Çevrim içi alışverişlerde daha dikkatli olunması gerektiği açıkça görülüyor.
Bu yeni tehdit hakkında sizin görüşleriniz neler? Aşağıda yorumlarınızı paylaşabilirsiniz!