Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sağlanan hizmet borçlanması, askerlik, doğum gibi çeşitli haklarla prim günlerini tamamlamak isteyen vatandaşlar için önemli bir fırsattır. Ancak, borçlanma işlemleri sonrasında iade talep etmek isteyenlerin dikkat etmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Bu yazımızda, borçlanmada kısmi iade yapılmaz mı, hangi durumlarda iade alınabilir ve iade işlemlerinin nasıl yapılacağına dair önemli bilgiler sunacağız.
Borçlanma Sonrası Kısmi İade Yapılabilir Mi?
Sosyal güvenlik sisteminde, doğum veya askerlik gibi hizmet borçlanmalarında borçlanan primlerin tamamı, emeklilik aylığı bağlanmamışsa geri alınabilir. Ancak, kısmi iade yapılması mümkün değildir. Yani, eğer borçlandığınız gün sayısının tamamını iade almak isterseniz, ödeme yaptığınız tutarın tamamı geri ödenir. Bu tutar, faizsiz olarak iade edilse de enflasyon nedeniyle alım gücü kaybı yaşayabilirsiniz. Borçlanma iadesi, daha önce yapılan değişikliklerle birlikte artık sadece bir defaya mahsus yapılabiliyor ve bu uygulama daha esnek hale getirilmiştir.
Örneğin, 2023’te yapılan bir doğum borçlanması sonrası talep edilen iade, faizsiz olarak geri ödenir. Ancak, bugün iade edilen tutarın alım gücü, ödediğiniz primin gerçek değerinin çok altında olabilir. Emekli olana kadar eksik kalan süre için yeniden borçlanma yapabilirsiniz.
Borçlanma İade İşlemleri ve Faizsiz Geri Ödeme
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi ile borçlanma sürecine dahil olanlar, prim günlerini tamamlamak için çeşitli borçlanmalar yapmaktadır. Ancak, borçlanan sürelerin ödemesinin geri alınması faizsiz yapılmaktadır. Yüksek enflasyon ortamında bu geri ödeme, ödediğiniz miktarın gerçek değerine göre çok daha düşük olabilir.
İade Şartları Nelerdir?
Borçlanma sonrası iade yapılabilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır. Öncelikle, emeklilik aylığı bağlanmamış olmalıdır. Ayrıca, emekli olmayan ve borçlanan sigortalı, tüm borçlanma süresi için ödeme geri alabilir. Borçlanan sürenin bir kısmı ödenip de iade talebi yapılırsa, iade hakkı verilmez.
Borçlanma Durumlarında Çakışmalar ve İade
Bazen borçlanma yapılan süreler, sigortalı çalışma süreleri ile çakışabilir. Bu tür durumlarda, çakışan süreler için ödenen primler faizsiz olarak geri alınabilir. Ayrıca, birden fazla borçlanma talebi yapılmışsa, her talep ayrı ayrı değerlendirilebilir. Bu, örneğin, her çocuk için ayrı ayrı doğum borçlanması yapan birinin her bir çocuk için ayrı iade alması anlamına gelir.
İsteğe Bağlı Sigortalılara Emekli İkramiyesi Ödenir Mi?
İsteğe bağlı sigorta primi ödeyen kişilerin, emeklilikte ikramiye alıp almayacağı sıkça merak edilen konulardan biridir. Kamu sektöründe çalışanlara emekli ikramiyesi ödenirken, özel sektörde çalışanların kıdem tazminatı alması beklenir. Ancak, isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler emekli ikramiyesi hakkına sahip olmazlar.
Engelli Vergi İndirimi İle Emekli Olanlar, Yeni Kanun Değişikliklerinden Etkilenecek Mi?
Süresiz raporu olan engelli bireyler, engelli vergi indirimi ile emekli olduklarında, mevcut kanun değişikliklerinden etkilenmeyeceklerdir. Ancak, raporu süreli olanlar için durum farklıdır. Süreli raporu olanlar, rapor süreleri dolduğunda SGK sağlık kurullarından yeniden rapor alacaklar ve engellilik durumları değerlendirilerek emeklilik hakları belirlenecektir.
Borçlanma işlemleri ve iade süreçleri, doğru bir şekilde hesaplanmalı ve kararlar verilmeden önce dikkatli bir şekilde incelenmelidir. Borçlanma sonrası iade talebi faizsiz olsa da alım gücünde kayıplar yaşanabileceği unutulmamalıdır.