Açık Bankacılık: Finansal İşlemlerde Devrim Niteliğinde Bir Teknoloji
Dijitalleşmenin hız kazandığı günümüzde, bankacılık sektörü de bu dönüşüme ayak uydurarak kullanıcıların finansal işlemlerini kolaylaştırmak için çeşitli teknolojiler geliştirmektedir. Bu teknolojilerden biri olan “açık bankacılık” veya diğer adıyla “open banking,” kullanıcıların farklı bankalarda bulunan hesaplarını tek bir finans uygulamasından görüntüleyip yönetmelerini sağlayan bir finansal teknoloji olarak öne çıkmaktadır.
Açık Bankacılık Nedir?
Açık bankacılık, kullanıcılara finansal süreçlerini kolaylaştıran bir teknoloji olarak tanımlanabilir. Bu teknoloji sayesinde, bir kullanıcı farklı bankalarda bulunan hesaplarını tek bir uygulama üzerinden yönetebilir. Üstelik açık bankacılık hizmetini sadece bankalar değil, diğer finans ve ödeme kuruluşları da sunmaktadır.
Türkiye’de Açık Bankacılık
Ülkemizde açık bankacılık resmi olarak 1 Aralık 2022 tarihli TCMB Açık Bankacılık Basın Duyurusu ile kullanılmaya başlamıştır. Bu tarih itibariyle açık bankacılık, finans sektöründe önemli bir dönüm noktası olarak karşımıza çıkmaktadır. Açık bankacılıkla ilgili yasal çerçeve ise 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile belirlenmiştir.
Açık Bankacılığın İşlevselliği
Açık bankacılık, bankacılık işlemlerinin mobil uygulamalar aracılığıyla yapılmaya başlanmasından sonra geliştirilen bir teknolojidir. Bu teknoloji, kullanıcılara birden fazla uygulama kullanma zorunluluğunu ortadan kaldırarak finansal işlemleri daha erişilebilir hale getirir. Açık bankacılık, kullanıcıların finansal verilerini diğer bankalar ve üçüncü taraflarla paylaşmasıyla çalışır. Veri paylaşımı sonrasında farklı banka hesapları tek bir uygulamada veya internet şubesinde toplanır, bu da kullanıcılara büyük bir kolaylık sağlar.
Açık Bankacılıkta Kullanılan Teknoloji: API
Açık bankacılık uygulamalarının bu özellikleri, API (uygulama programlama arayüzü) teknolojisi sayesinde mümkündür. API’ler, farklı uygulamaların birbirleriyle iletişim kurup ortak çalışmasını sağlayan yazılımlardır. Açık bankacılık uygulamaları, API’ler aracılığıyla diğer banka uygulamalarıyla iletişimde kalarak kullanıcıların ortak bir uygulamadan bankacılık işlemleri yapmasını sağlar.
Açık Bankacılık İle Yapılabilecek İşlemler
Açık bankacılık, finansal süreçleri kolaylaştıran bir teknoloji olarak birçok avantaj sunar. Kullanıcılar, açık bankacılık uygulamaları üzerinden şu işlemleri gerçekleştirebilir:
- Para transferi (havale, EFT, FAST vb.)
- Hesap hareketlerini görüntüleme
- Borç ve bakiye durumunu görme
- Kredi, kredi kartı ve kredili mevduat hesabı borcu ödeme
- Fatura ödeme (enerji, iletişim hizmetleri vb.)
- Bakiye yükleme (cep telefonu, ulaşım kartı vb.)
Açık Bankacılığı Kullanma Adımları
Açık bankacılığı kullanmak oldukça basittir. İlk adım olarak, veri paylaşımına izin vermek gerekir. Verilen izin doğrultusunda bankalar, kullanıcının hesaplarını açık bankacılık uygulamasına aktarır. Ardından, kullanıcılar hesaplarını açık bankacılık uygulamasına ekleyip uygulamayı kullanmaya başlayabilirler.
Güvenlik ve Denetim
Açık bankacılık, güvenlik endişelerini beraberinde getirebilir. Ancak bu sistem, Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik kapsamında çalışır. Veri paylaşımı, kullanıcının rızası alınarak ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu esaslarına uygun olarak gerçekleştirilir. Ayrıca, açık bankacılık hizmeti sunan uygulamalar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından denetlenir.
Açık Bankacılığın Avantajları
Açık bankacılık, kullanıcılara ve kurumlara birçok avantaj sunar. Bu avantajlar şunlardır:
- Bütün banka hesaplarına tek bir ekrandan ulaşabilme
- Çeşitli bankacılık işlemlerini tek bir uygulama kullanarak gerçekleştirme
- Finansal hizmetlere ortak bir uygulamadan erişebilme
- Hızlı ve kolay para transferi, fatura ödeme gibi işlemleri gerçekleştirme
- Finansal durumu daha pratik bir şekilde takip etme
- Verilerin daha doğru bir şekilde analiz edilmesiyle özelleştirilmiş ve avantajlı teklifler alma
Açık bankacılık, finans sektöründe kullanıcı deneyimini ve işlemleri büyük ölçüde kolaylaştıran bir teknoloji olarak öne çıkmaktadır. Kullanıcılar, bu teknoloji sayesinde finansal süreçlerini daha etkili bir şekilde yönetebilir ve birden fazla banka hesabını tek bir noktadan kontrol edebilirler. Güvenlik ve denetim mekanizmalarının sağlanmasıyla, açık bankacılık gelecekte finansal dünyada daha da yaygınlaşarak kullanıcıların hayatını kolaylaştırmaya devam edecektir.